Parafia pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Dobrej, położonej w Beskidzie Wyspowym, w górnym biegu rzeki Łososiny, na trasie wiodącej z Limanowej do Mszany Dolnej, erygowana została 2 lipca 1361 r. przez Biskupa Krakowskiego Bodzantę.
Parafia w Dobrej wiąże się nierozerwalnie z powstaniem osady Dobra. Zaznacza to już „Akt donacyjny Ratułdów” z 1361 roku, nadający przywileje kościołowi w Dobrej. „My, Marek ze Skrzydlej, skarbnik krakowski, Jakus z Jodłownika, Mikołaj z Raciborzan, Arnold z Kostrzy i Stanisław z Topoli dziedzice, pragnąc dla poratowania naszych dusz uposażyć kościół w Dobrej, niedawno na nowo założony, przez (...) Ojca i Pana Bodzantę, z Boga i Stolicy Apostolskiej łaski biskupa krakowskiego (...)” - stwierdza dokument wzmiankujący po raz pierwszy o Dobrej. Wynika jednak z niego, iż na tych terenach istniała już wspólnota ludzi, skoro biskup Bodzanta założył tam kościół. Nie ma na to jednak innych potwierdzeń źródłowych.
Dużo późniejsza wzmianka o Dobrej pojawiła się także w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tu również jest zapis, jakoby Dobra była wsią parafialną z przynależącymi doń Zadzielem, Jurkowem, Porąbką, Gruszowcem, Chyszówkami, Łostówką, Półrzyczkami i Wilczycami. Do parafii należało wówczas ponad 4,5 tys. wiernych i 56 Żydów.
Parafia w Dobrej rozwijała się z wsią aż do roku 1678, kiedy to nocą z 1/2 lipca ogromny pożar zniszczył kościół wraz z plebanią. Wówczas wybudowano drewnianą świątynię, pw. Świętych Szymona i Judy Tadeusza App., konsekrowaną 24 czerwca 1684 r. przez bpa Mikołaja Oborskiego, która szczęśliwie dotrwała do dziś i jest cennym zabytkiem dobrzańskiej ziemi.
Z dobrzańską parafią nierozerwalnie związany był kult Matki Bożej Szkaplerznej. Od roku 1679 istniało tu Bractwo Szkaplerza Świętego. Dobrzanie czcili przez wiele wieków Matkę Bożą z Góry Karmel, której wizerunek widniał na obrazie spalonym w pożarze kościoła i plebanii w 1678 roku. Po roku 1692 ks. Juraszewski ufundował nowy obraz Matki Bożej Szkaplerznej, który dziś umieszczony jest w ołtarzu głównym kościoła parafialnego. Kult szkaplerzny był tak szeroki, iż w XVIII wieku nadane zostało całej parafii wezwanie tejże Bożej Rodzicielki. Odtąd kościołowi parafialnemu patronowali św. Szymon i Juda Tadeusz, a parafii Matka Boska Szkaplerzna.
Podczas gdy kolejnymi właścicielami Dobrej byli (po Ratołdach) Błędowscy herbu Półkozic, Lubomirscy herbu Szreniawa, Małachowscy herbu Nałęcz, Wodziccy, Zwierzynowie i Pordesowie, na plebanii w Dobrej rezydowali kolejni proboszczowie: ks. Wojciech Juraszewski (fundator obrazu Matki Bożej Szkaplerznej, 1692-1773), ks. Stanisław Majerski, ks. Kazimierz Maj (1842-1843), ks. Jakub Jana (1844-1871), ks. Aleksander Bogusz (1871-1901), ks. Hilary Kocańda (zmarł w roku 1939 - 5 lat po śmierci ostatniego właściciela Dobrej dr. Fryderyka Pordesa). Późniejszymi proboszczami byli: ks. Edward Wojtusiak (1939-1980), ks. Władysław Tarasek (1980-2006) i ks. Zbigniew Smajdor (2006-2017). Dziełem ks. Kocańdy jest plebania w Dobrej, wybudowana w roku 1909. Za jego rządów podzielono również parafię. Trzy osiedla zostały przyłączone do parafii w Tymbarku w 1903 roku, a 10 lat później biskup Leon Wałęga wydzielił specjalnym dekretem Jurków jako odrębną parafię wraz z Chyszówkami, Półrzeczkami, Wilczycami i Łostówką.
W 1941 roku, gdy parafią zarządzał już ks. Wojtusiak, został on aresztowany przez Niemców i uwięziony najpierw w obozie w Oświęcimiu, później w Dachau. Podczas jego nieobecności do roku 1946, parafią zarządzał administrator, ks. Wawrzyniec Gnutek, jeden z tłumaczy Biblii Tysiąclecia. Po powrocie z obozu ks. Wojtusiak założył w 1955 roku w Dobrej Muzeum Parafialne, jako filię Muzeum Diecezjalnego Tarnowskiego. Proboszczem był do roku 1980. Zmarł tragicznie 3 lata później - potrącony przez samochód. Jego następcą został ks. Władysław Tarasek. Największą jego zasługą była budowa nowego kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Szkaplerznej, konsekrowanego 16 lipca 1991 r. przez biskupa tarnowskiego Józefa Życińskiego, przy licznym udziale duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego oraz rzesz wiernych. W tym dniu uzdrowienia zgangrenowanej nogi doznał p. Stanisław Ciężadlik z Mszany Dolnej, autor i wykonawca stacji drogi krzyżowej dla tej świątyni, obecny na konsekracji.
W 2006 roku po ks. Tarasku objął parafię ks. kan. Zbigniew Smajdor. Doprowadził on do końca starania swojego poprzednika o nadanie dobrzańskiemu kościołowi rangi sanktuarium. W dniu 28 października 2013 roku ordynariusz tarnowski, biskup Andrzej Jeż dokonał podniesienia świątyni do tej godności.
Dobra stanowi doskonałe miejsce wypadowe w Beskid Wyspowy, ze względu na jej położenie pomiędzy Łopieniem, Ćwilinem i Śnieżnicą. Przez wieś przebiega również szlak rowerowy, prowadzący przez Łopień do Jurkowa.
*Wykorzystano materiał zawarty w pierwszym rozdziale opracowania: „Inwentarz ksiąg metrykalnych parafii pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Dobrej”, autorstwa Adriana Cieślika